Stolica Cypru, zarazem największe miasto wyspy. Położone jest w środkowej części wyspy na równinie Mesaria.
Przed odwiedzeniem Nikozji zetknąłem się z wieloma opiniami, że jej turecka część jest bardziej żywa, klimatyczna i po prostu ładniejsza, a powodem tego są Fundusze Unijne, które lekką ręką, hojna Bruksela przekazywała Cyprowi.
O ile z pierwszą częścią można się zgodzić, rzeczywiście turecka część Nikozji ma o wiele więcej do zaoferowania turystom łaknącym egzotyki, dobrej kuchni i ciekawych pamiątek, o tyle zwalanie tego stanu rzeczy na Unię, jest niesprawiedliwe. I to pomijając mój głęboki sceptycyzm do brukselskiej biurokracji.
Jeżeli rozmawiałeś kiedyś z jakimś Grekiem to wiesz, że ich narodowy patriotyzm ociera się niekiedy o szowinizm. I na warstwie werbalnej Grecy chyba poprzestają, co jest widoczne jeśli porówna się to do tego, jak szanują swoja spuściznę materialną. Podsumowując: grecka część Nikozji, pod tym względem niczym nie różni się od Larnaki. Może tylko rozmachem inwestycji.
A jeżeli chodzi o Fundusze Unijne ….. ludzie, to jest Cypr! Państwo, które jeszcze do niedawna uchodziło za raj podatkowy, głównie dla naszych wschodnich sąsiadów z Rosji, Białorusi, Ukrainy czy Gruzji. Znajomy opowiadał mi o siostrze swojej żony, która jest Cypryjką i żyje z tego że sprząta w biurach i zasiada w 36 zarządach czy radach nadzorczych, spółek w których dba o czystość i porządek. Cypr to Prawosławna Spółdzielnia Optymalizatorów Podatkowych.
Zakupy w Nikozji.
Będąc w Rzymie, Madrycie czy Barcelonie zapewne widzieliście grupy czarnoskórych mężczyzn, którzy sprzedają na chodnikach towary luksusowe takich marek jak: Gucci, Dolce&Gabana etc. i od czasu do czasu ładują towar do worów i uciekają przed policją.
Otóż w tureckiej części Nikozji, możecie taki sam towar kupić w bardziej cywilizowanych warunkach, czyli w legalnych sklepach. Sądząc po cenach, to mogą być podróbki ;-), więc nie pochwalamy takich zakupów. Ale płacenia wch..j euro, za markowe torebki też nie pochwalamy, więc w sumie …
Nikozja, znana również jako Lefkosia, jest stolicą Cypru i jedynym na świecie podzielonym miastem, z linią demarkacyjną (Zieloną Linią) dzielącą ją na część grecką na południu i turecką na północy.
Nikozja ma długą historię sięgającą czasów starożytnych. Znana była jako Ledra, jedno z dwunastu starożytnych miast-państw Cypru.
W średniowieczu Nikozja była ważnym ośrodkiem handlowym i kulturalnym, a także stolicą Królestwa Cypru pod rządami Franków.
Miasto było pod panowaniem Osmanów od 1571 roku do 1878 roku, a następnie pod brytyjskim panowaniem do 1960 roku, kiedy to Cypr uzyskał niepodległość.
Mimo podziału, Nikozja jest dynamicznym centrum kulturalnym i gospodarczym, z licznymi sklepami, restauracjami i miejscami rozrywki.
Główne atrakcje
- Mury Weneckie: Otaczają stare miasto Nikozji i zostały zbudowane w XVI wieku przez Wenecjan. Mają kształt koła i obejmują jedenastu bastionów.
- Katedra św. Zofii (Selimiye Mosque): Znajduje się w północnej, tureckiej części Nikozji. To gotycka katedra przekształcona w meczet po zdobyciu miasta przez Osmanów.
- Muzeum Cypru: Najstarsze i największe muzeum na wyspie, posiadające bogatą kolekcję artefaktów z różnych okresów historii Cypru.
- Ledra Street: Główna ulica handlowa, prowadząca do przejścia granicznego między południową i północną częścią miasta.
Meczet Selimiye w Nikozji
Meczet Selimiye, to dawna chrześcijańska katedra przekształcona w meczet. Nazwa katedry pochodzi od Hagia Sophia, co po grecku oznacza Święta Mądrość. Według Kevorka K. Keshishiana poświęcenie katedry Świętej Mądrości jest pozostałością po katedrze bizantyjskiej.
Nie jest pewne, kiedy rozpoczęto budowę katedry, mogła ona stopniowo zastąpić swoją grecką poprzedniczkę lub mogła zostać zbudowana obok niej. Jako datę położenia kamienia węgielnego podawana jest data 1209, a łaciński arcybiskup Nikozji odpowiedzialny za to jest wymieniony w różnych źródłach jako Thierry lub Albert.
Podczas 50-dniowego oblężenia miasta przez Imperium Osmańskie w 1570 r. katedra zapewniła schronienie dużej liczbie ludzi. Kiedy miasto upadło 9 września, Francesco Contarini, biskup Pafos, wygłosił w budynku ostatnie chrześcijańskie kazanie, w którym prosił o boską pomoc i napominał ludzi. Katedrę szturmowali żołnierze osmańscy, którzy wyważyli drzwi i zabili biskupa wraz z innymi.
Büyük Han
Początkowo znany jako Alanyalılar Hanı, czyli Zajazd tych z Alanyi, ponieważ był często odwiedzany przez kupców z Alanyi. Jednak gdy mniejszy Kumarcilar Han został zbudowany naprzeciwko placu Asmaaltı , w XVII wieku stał się znany jako Wielki Zajazd - Büyük Han.
Kumarcılar Han
Jeden z 18 zajazdów zbudowanych na wyspie w okresie osmańskim i największy zajazd po Büyük Han.
Dokładna data jego pierwotnej budowy nie jest znana. Szacuje się, że między XV a XVI wiekiem na terenie klasztoru wzniesiono prawdopodobnie inną budowlę z okresu średniowiecznego weneckiego lub lusignańskiego, wykorzystującą te same cechy architektoniczne.
Meczet Haydarpaşa
Meczet Hajdara Paszy. Budynek został zbudowany w XIV wieku, podczas panowania Franków na wyspie jako Kościół św. Katarzyny. Po podboju Nikozji przez Osmanów w 1570 roku, został przekształcony w meczet. Historycznie nazywano go również Ağalar Camisi, co oznacza Meczet Panów, ponieważ był często odwiedzany przez turecką lokalną arystokrację, która mieszkała w jego pobliżu. Znajduje się przy ulicy Kirlizade.
Jest to najważniejsza budowla gotycka w Nikozji po Ayia Sophia, dawnej frankijskiej katedrze w Nikozji.
Bandabuliya
Targ zbudowany w latach 1930-1932, podczas okupacji brytyjskiej, był głównym krytym targiem miejskim w północnej Nikozji. Obywatele mogli tu nie tylko znaleźć wszystko, od świeżych owoców i warzyw po mięso i inne produkty, ale także stanowił przestrzeń publiczną, w której miejscowi spotykali się i gromadzili z rodzinami.
Bandabuliya umiejscowiony jest w pobliżu dawnych miejsc targowych, czyli dziedzińca Selimiye (Hagia Sophia) i Bedestanu (kościół św. Mikołaja), które były głównymi miejscami handlowymi w Nikozji w okresie panowania Wenecji na Cyprze w latach 1489-1570.
Bedesten
Budynek w dzielnicy położony tuż obok Meczetu Selimiye. Konstrukcja ma długą i skomplikowaną historię, trwającą ponad tysiąc lat. Pierwotnie zbudowany jako kościół około VI wieku, a następnie rozbudowany i przebudowany między XII a XVI wiekiem, poświęcony świętemu Mikołajowi, został przekształcony w bedesten, rodzaj zadaszonego targu, w okresie panowania osmańskiego. Obecnie jest wykorzystywany jako ośrodek kulturalny, gdzie można oglądać tańce Derwiszów.
Kościół Archanioła Michała Trypiotisa
Według inskrypcji obok południowego kruchty kościół datowany jest na rok 1695 i został zbudowany na koszt księdza Jakuba i parafian chrześcijańskich. Najważniejszymi elementami cerkwi są piękny ikonostas z XVIII wieku, wyrzeźbiony przez Taliadorosa, oraz ikona Archanioła Michała datowana na 1634 rok.
W kościele znajdują się relikwie Agios Riginos, biskupa Skopelos, który obchodzi 6 września dzień święta cudu w Chone, kiedy to Archanioł Michał utworzył otwór w skale w którą wpłynął nurt mających zniszczyć kościół w tureckiej Frygii.
Przez wiele lat Archanioł Michał Trypiotis był jedynym kościołem na Cyprze, który 3 września upamiętniał św. Polidorosa Nowego Męczennika, ponieważ dom świętego znajdował się przy ulicy Solonos, na tej samej ulicy co kościół.
Kościół Panagia Faneromeni
Jest to jeden z najstarszych kościołów na wyspie. Uważa się, że został zbudowany w 1222 roku jako część klasztoru dla kobiet. W 1561 roku wyspa została podbita przez armię osmańską i podobnie jak wiele innych kościołów, Turcy próbowali przekształcić Panagia Faneromeni w meczet. Jednak z jakiegoś powodu wszyscy wyznaczeni imamowie umierali, a najeźdźcy zaprzestali swoich wysiłków i pozostawili kościół w spokoju.
W 1715 r. kościół musiał zostać całkowicie przebudowany z powodu uszkodzeń, jakich doznał podczas trzęsienia ziemi w XVII w . Nowy kościół został nazwany na cześć ikony Matki Boskiej, która została odkryta wśród ruin starego kościoła. Ffaneromeni oznacza po grecku objawienie.
Obecny wygląd kościoła pochodzi z 1872 r. Ta trójnawowa bazylika z kopułą ma sklepienia w kształcie krzyża i wyraźne wpływy łacińskie w niektórych elementach architektonicznych (np. odpływy wodne są ozdobione figurami zwierząt z głowami ludzkimi). Kaplicę dobudowano w 1938 roku.
Przejście graniczne przez strefę buforowę ONZ w Nikozji
Meczet Turunçlu
Znany również jako Meczet Turunçlu Fethiye – meczet w dzielnicy Iplik Bazar–Korkut Effendi w otoczonym murami mieście Nikozja, obecnie położonym w północnej Nikozji. Pochodzi z okresu osmańskiego a nad wejściem znajduje się napis datowany na rok 1825, zawierający wiersz w języku osmańskim.
Shacolas Tower
Wieża Shacolas lub Wieża Ledras to wysoki budynek w Nikozji, ukończony w 1959 roku. Został zbudowany przez Costasa Manglisa i dawniej znany był jako Wieża Manglisa, w którym mieściły się biura General Engineering and Hellenic Mining Company. Do 1978 roku był najwyższym budynkiem na Cyprze. Na 11 piętrze znajduje się obserwatorium i muzeum z widokiem na całą stolicę.
Muzeum Cypru
Muzeum Archeologiczne Cypru i przedstawia długą historię kultury wyspy od czasów prehistorycznych do wczesnego okresu chrześcijańskiego. Szeroko zakrojone wykopaliska na całej wyspie znacząco wzbogaciły zbiory muzeum i wyprowadziły archeologię cypryjską na czoło międzynarodowych badań archeologicznych. Wspaniałe eksponaty obejmują posąg Wenus Słonecznej, kolekcję złotej biżuterii i pozostałości z królewskich grobowców Salaminy. Muzeum jest przystankiem na kulturowym szlaku Afrodyty.
Kamienna statua grobowa Sfinksa z egipską koroną pschent.
brązowa statua Septymiusza Sewera odkryta w pobliżu wioski Kitrea na Cyprze
Brązowy chełm z Athienou. Okres helleński.
Ledra
Główna arteria handlowa w centralnej części Nikozji, łącząca północną Nikozję, część miasta kontrolowaną de facto przez Północny Cypr, z południową Nikozją.
Jest to miejsce dawnej barykady Ledra Street, w poprzek strefy buforowej ONZ, która została usunięta w kwietniu 2008 roku i stała się szóstym przejściem między południową i północną częścią Cypru. Ledra Street biegnie równolegle do Onasagorou Street.
Nazwa ulicy nawiązuje do starożytnego miasta-królestwa Ledra, założonego w 1050 r. p.n.e. przez Achajów, które znajdowało się w centrum wyspy na miejscu współczesnej stolicy Cypru.
Turecka flaga w północnej Nikozji
Flaga Tucji, ułożona podobno z kamieni przez rodziny Turków, którzy zgineli w pogromach.
Fraza po lewej stronie Ne mutlu Tü rkü m diyene, oznacza, Jak szczęśliwy jest ten, który mówi, że jest Turkiem.
Flaga jest podobno widoczna z kosmosu, co jest bardzo prawdopodobne.
Limassol
Drugie co do wielkości miasto Cypru, położone na południowym wybrzeżu wyspy nad Morzem Śródziemnym.