Gruzja

sortuj:

Gruzja ma bogatą historię, sięgającą tysiącleci wstecz. Była to część starożytnych cywilizacji, a w późniejszych wiekach stanowiła ważne królestwo i centrum kultury na szlaku jedwabnym.

Gruzja przyciąga turystów swoimi pięknymi krajobrazami, w tym górami Kaukazu, malowniczymi winnicami w regionie Kachetii, starożytnymi miastami takimi jak Tbilisi (stolica), Meczetem Samanidów w Kutaisi i monastyrami w Gruzji Zachodniej.

Główną religią w Gruzji jest prawosławie, które odgrywa istotną rolę w życiu społecznym i kulturalnym kraju. Gruzja ma również długą tradycję chrześcijańską.

Po uzyskaniu niepodległości od Związku Radzieckiego w 1991 roku, kraj ten przechodził przez okresy politycznych zmian i niepewności, ale stara się rozwijać swoją demokrację i gospodarkę.

Gruzja ma długą historię produkcji wina i jest uznawana za jedno z najstarszych regionów winiarskich na świecie. Winiarstwo jest ważną częścią kultury gruzińskiej, a tradycyjne metody produkcji wina, takie jak qvevri (gliniane kadzie do fermentacji), są nadal praktykowane.

Czy w Gruzii jest bezpiecznie?

Przestępczość to zjawisko stare jak świat, powszechne jak dowcipy o policjantach i wielowymiarowe. Nas, jako turystów, interesuje jednak tylko ta przestępczość, którą interesuje nasz portfel, kiedy przemieszczamy się paryskim metrem a nie ta, która po cichu knuje za murami Watykanu i w klimatyzowanych biurach Brukseli.

 

Ale jak to jest w Gruzji?

 

Sami Gruzinie mają na ten temat zróżnicowane opinie a sytuacji nie poprawia ostatnia aktywność gruzińskich grup przestępczych w Polsce, choć jak twierdzą specjaliści, są to raczej ludzie z gruzińskimi paszportami, głównie Czeczeni i Dagestańczycy. I to samo usłyszycie od Gruzinów: pewnych regionów na tej etnicznie zróżnicowanej mozaice Kaukazu lepiej unikać ale wypoczywając w Tbilisi czy Batumi, będziecie czuć się 100% bezpiecznie.

 

Regiony separatystyczne w Gruzji: Abchazja i Osetia Południowa.

 

Te regiony od lat 90. są areną działalności różnych grup przemytniczych i paramilitarnych, często powiązanych z organizacjami przestępczymi z Rosji. Przemyt broni, narkotyków i ludzi jest tam poważnym problemem.

 

Wysokogórski region Swanetii

 

W przeszłości Swanetię kojarzono z bandytyzmem górskim i porwaniami dla okupu, zwłaszcza w latach 90-tych, gdy po rozpadzie ZSRR centralna władza Gruzji była słaba. W postsowieckiej przestępczości zorganizowanej można spotkać Swanów, zwłaszcza w strukturach powiązanych z Worami w Zakonie.

Dziś Swanetia jest znana głównie jako region turystyczny, a poziom przestępczości znacznie spadł. Co więcej, mimo ostrzeżeń Gruzinów z Kartlii czy Adżarii, wielu naszych rodaków wybiera jako cel podróży właśnie ten region Gruzji i jeszcze nie słyszałem żeby mieli tam jakieś kłopoty.

Chinkali

Tradycyjne gruzińskie pierożki z farszem mięsnym, zazwyczaj przygotowywane z surowej wołowiny, wieprzowiny lub baraniny, doprawionej cebulą, czosnkiem, pieprzem i kolendrą. Charakterystyczne dla chinkali jest to, że mięso w środku jest surowe przed gotowaniem, a podczas gotowania wytwarza aromatyczny bulion, który pozostaje zamknięty wewnątrz pierożka.

Je się je rękami, trzymając za zwinięty węzełek, nadgryza się bok i wypija bulion, zanim zje się resztę pierożka. Sam węzełek często zostawia się na talerzu, ponieważ jest twardszy i mniej smaczny.

W różnych regionach Gruzji można spotkać warianty chinkali – na przykład w górach Tuszetii popularne są chinkali z baraniną, a w miastach często używa się mieszanki wieprzowiny i wołowiny.

Gruzińskie bydło górskie

Będą w Gruzji, na 100% zetkniecie się z małymi, zwinnymi, zazwyczaj czerwonymi krowami, które potrafią przeskoczyć barierki na autostradach i często prowokują wypadki komunikacyjne, nierzadko same będąc ich ofiarą.

Jest to jedna z najstarszych ras bydła na Kaukazie, hodowana głównie w górskich rejonach Gruzji, czyli właściwie na terenie całego kraju.

Pierwsza pisemna wzmianka o nim pochodzi od greckiego filozofa Arystotelesa, który zauważa: Mimo że wydajność mleczna krowy zależy od jej masy ciała, w Gruzji (w Phasis) żyją krowy o bardzo małej budowie ciała, które dają dużo mleka.

Krzyż świętej Nino - krzyż winorośli

Święta Nino to kluczowa postać w historii Gruzji, ponieważ według tradycji chrześcijańskiej to właśnie ona nawróciła Gruzinów na chrześcijaństwo na początku IV wieku. 

Według legendy pochodziła z terenów dzisiejszej Turcji i przybyła do j Gruzji w pierwszej połowie IV wieku, by głosić chrześcijaństwo. Wykazywała się wielką charyzmą i cudotwórczą mocą, co miało przekonać króla Miriana III i jego żonę Nanę do przyjęcia nowej religii. Po cudownym uzdrowieniu królowej oraz objawieniu, które miał król Mirian, chrześcijaństwo stało się religią państwową Gruzji w 337 roku.

Charakterystyczny krzyż związany ze świętą Nino ma poprzeczne ramiona, które są opuszczone pod kątem w dół. Według tradycji sama Nino wykonała go z gałązek winorośli i przewiązała własnymi włosami.

Krzyż ten stał się jednym z głównych symboli gruzińskiego chrześcijaństwa i narodowej tożsamości. Jest obecny w wielu gruzińskich kościołach i ikonach oraz stanowi symbol Gruzińskiego Kościoła Prawosławnego.

Krzyż świętej Nino można zobaczyć w katedrze Sioni w Tbilisi, gdzie przechowywana jest jego relikwia, a także w wielu innych miejscach kultu w Gruzji.

Czy Gruzini faktycznie wierzą, że Ormianie rządzą światem?

My na zachodzie też to znamy, ale jak to w Radiu Erewań: to prawda że rządzą, ale nie Ormianie, tylko ...... Ale do rzeczy.

Nie jest to powszechne przekonanie, ale w niektórych kręgach - zwłaszcza wśród nacjonalistów - można spotkać się z teoriami spiskowymi o ormiańskich knuciach, spiskach i machinacjach. Dotyczą one głównie gospodarki i polityki.

Niektóre środowiska nacjonalistyczne, zarówno w Gruzji, jak i w innych krajach regionu (np. Azerbejdżanie), próbują forsować narrację, że Ormianie mają nieproporcjonalnie duży wpływ na rosyjską politykę i propagandę. A nie jest to narracja całkowicie oderwana od rzeczywistości, biorąc pod uwagę prorosyjskość ormiańskiej diaspory jak i pochodzenie niektórych z czołowych twarzy aktualnej moskiewskiej administracji:

Siergiej Ławrow – od 2004 roku minister spraw zagranicznych Rosji, jeden z najdłużej urzędujących dyplomatów na świecie. Choć publicznie utożsamia się głównie z rosyjską tożsamością, jego ormiańskie korzenie bywają podkreślane przez zwolenników teorii spiskowych.

Margarita Simonian – szefowa RT (dawniej Russia Today), głównego propagandowego kanału Kremla. Jej pochodzenie ormiańskie jest często podkreślane, zwłaszcza przez przeciwników Rosji w Gruzji i Azerbejdżanie.

Uważa się że takie stereotypy dotyczące Ormian maja swoje źródło w XIX wieku, kiedy Ormianie stanowili większość mieszkańców Tbilisiprowadzili większość sklepów, banków i fabryk. Gruzinom, którzy często byli biedniejsi i zajmowali niższe stanowiska w hierarchii społecznej, trudno było to zaakceptować.

Choć Gruzini i Ormianie są chrześcijanami, różnice kulturowe i religijne sprawiają, że Gruzini często podkreślają swoją odrębność. Ormianie są postrzegani jako bardziej pragmatyczni i skoncentrowani na interesach, podczas gdy Gruzini mają romantyczny stosunek do własnej historii i tradycji.

Borjomi | Bordżomi

Borjomi | Bordżomi

Miasto i kurort we wschodniej Gruzji w wąwozie Borjomi, znana z wody mineralnej wykożystywanej już od czasów starożytnych.

🤩

👪

👫

🚲

Batumi

Batumi

Batumi to drugie pod względem liczby ludności miasto w Gruzji i stolica Autonomicznej Republiki Adżarii.

👪

👫

🚲

Tbilisi | Tyflis

Tbilisi | Tyflis

Stolica i największe miasto Gruzji położone nad rzeką Kurą, zamieszkane przez 1,15 mln osób. Główny kulturalny, naukowy i przemysłowy ośrodek Gruzji.

🤩

👪

👫

Sarpi i Gonio

Sarpi i Gonio

Wieś w Autonomicznej Republice Adżarii, położona na granicy Gruzji i Turcji.

Mccheta

Mccheta

Jedno z najstarszych miast Gruzji, gdzie w 337 roku w proklamowano religię chrześcijańską jako religię państwową.

👪

👫

Park dendrologiczny Shekvetili

Park dendrologiczny Shekvetili

Unikalny w całym regionie i wyróżniający się skalą, unikalną i różnorodną kolekcją roślin, najlepszymi warunkami do poznawania różnorodności biologicznej.

👪

👫

Gori

Gori

Miasto we wschodniej Gruzji, stolica regionu Wewnętrzna Kartlia.

FAQ dla turystów odwiedzających Gruzję

Jakie dokumenty są potrzebne do podróży do Gruzji?

Obywatele Unii Europejskiej mogą wjechać do Gruzji na podstawie ważnego paszportu lub dowodu osobistego i przebywać tam do 365 dni bez wizy.

Jaka jest waluta w Gruzji?

Oficjalną walutą Gruzji jest lari (GEL). Warto mieć gotówkę, zwłaszcza poza większymi miastami.

Jaki jest klimat w Gruzji?

Gruzja ma różnorodny klimat, od śródziemnomorskiego nad Morzem Czarnym po kontynentalny i górski w rejonach Kaukazu. Lata są gorące i suche, a zimy mogą być mroźne, zwłaszcza w górach.

Jakie są główne atrakcje turystyczne Gruzji?

Tbilisi – stolica z malowniczą starówką i twierdzą Narikala.
Kazbegi – region górski z klasztorem Cminda Sameba.
Batumi – kurort nad Morzem Czarnym.
Region Kachetia – słynący z produkcji wina.
Uplisciche – starożytne miasto skalne.

Mestia i Swanetia – malownicze góry i wieże obronne.

Jakie są środki transportu w Gruzji?

Transport publiczny obejmuje marszrutki (minibusy), autobusy i pociągi. Wynajem samochodu jest opcją, ale drogi w górach mogą być trudne do przejechania.

Czy można podróżować do Abchazji i Osetii Południowej?

Podróż do tych regionów jest ryzykowna i wymaga specjalnych zezwoleń. Nie zaleca się odwiedzania tych obszarów bez konsultacji z lokalnymi władzami.

Jakie są lokalne specjały kulinarne?

Chinkali – pierogi z mięsem i rosołem.
Chaczapuri – placek z serem.
Lobio – danie z czerwonej fasoli.
Szaszłyk – grillowane mięso.
Czurczchela – orzechy w winogronowym syropie.

Jakie są główne wydarzenia i festiwale w Gruzji?

Tbilisoba (październik) – święto miasta Tbilisi.
Rtveli (wrzesień-październik) – tradycyjne winobranie.
Festiwal Art-Gene (lato) – koncerty i rzemiosło ludowe.

Jakie są ważne zasady i zwyczaje w Gruzji?

Gruzini są bardzo gościnni – można zostać zaproszonym na domowy posiłek.
Picie wina jest częścią kultury – tradycyjne supry (uczty) są prowadzone przez "tamada" (toastmastera).
Ubieranie się skromnie w miejscach sakralnych jest zalecane.

Czy potrzebne jest ubezpieczenie zdrowotne w Gruzji?

Zaleca się wykupienie ubezpieczenia podróżnego, ponieważ opieka medyczna w prywatnych placówkach jest płatna.

Alfabet gruziński

Alfabet gruziński jest unikalnym pismem używanym do zapisu języka gruzińskiego oraz innych języków Kartwelskich. Składa się z 33 liter i jest stosowany w trzech historycznych wariantach. Alfabet gruziński jest jedynym w swoim rodzaju systemem pisma, niepowiązanym bezpośrednio z żadnym innym alfabetem na świecie.
Gruzińska litera Fonetyka (polska)
a
b
g
d
e
w
z
t (miękkie, jak w ang. think)
i
k (mocne, jak w polskim)
l
m
n
o
p (mocne, jak w polskim)
ż
r (twarde, toczone jak w hiszpańskim)
s
t’ (ejektywne, "t" wymawiane z nagłym zatrzymaniem powietrza)
u
p’ (ejektywne, "p" wymawiane z nagłym zatrzymaniem powietrza)
k’ (ejektywne, twarde "k")
gh (gardłowe "g", podobne do arabskiego غ)
q’ (ejektywne, gardłowe "k")
sz
cz
c (jak w "cena")
dz
c’ (ejektywne, twarde "c")
cz’ (ejektywne, twarde "cz")
ch (jak niemieckie Bach, dźwięczne "h")
h