Watykan to miejsce o ogromnym znaczeniu kulturowym, religijnym i historycznym. Bogactwo zabytków, dzieł sztuki oraz duchowa atmosfera sprawiają, że jest to obowiązkowy punkt na mapie każdego turysty odwiedzającego Rzym.
Watykan jest celem zarówno dla turystów zainteresowanych sztuką i historią, jak i dla pielgrzymów przybywających tu z powodów religijnych. Obecność papieża sprawia, że Watykan jest miejscem o szczególnym znaczeniu duchowym, zwłaszcza podczas ważnych świąt katolickich, takich jak Boże Narodzenie czy Wielkanoc, kiedy plac św. Piotra staje się miejscem wyjątkowych uroczystości liturgicznych.
Muzea Watykańskie to jedne z najbogatszych i najważniejszych muzeów świata, mieszczące ogromne zbiory sztuki zgromadzone przez papieży przez wieki. Znajduje się tu sztuka starożytna, renesansowa, a także współczesna. Przestrzeń muzeów obejmuje ponad 7 km galerii i sal wystawowych.
Bazylika św. Piotra jest centralnym punktem Watykanu i jedną z największych oraz najważniejszych świątyń chrześcijańskich na świecie. Została wzniesiona na miejscu, gdzie zgodnie z tradycją pochowany został św. Piotr, pierwszy papież. Budowę bazyliki rozpoczęto w 1506 roku, a ukończono w 1626 roku, co czyni ją jednym z największych dzieł renesansu i baroku.
Grób Rybaka
Watykan znajduje się na terenie, który w starożytności miał inne ukształtowanie i funkcję. W czasach rzymskich obszar dzisiejszego Watykanu był częścią tzw. Ager Vaticanus, czyli terenów położonych poza granicami starożytnego Rzymu. Nie było to jedno konkretne wzgórze jak Kapitol czy Palatyn, ale raczej pagórkowaty teren rozciągający się wzdłuż Tybru.
W I wieku n.e. istniał tam cmentarz, na którym grzebano zmarłych, ponieważ zgodnie z rzymskim prawem pochówki nie mogły odbywać się w obrębie miasta a tradycja chrześcijańska mówi, że w tym miejscu został pochowany św. Piotr po ukrzyżowaniu na arenie Cyrku Nerona.
W IV wieku cesarz Konstantyn Wielki polecił zbudować Bazylikę św. Piotra na grobie apostoła, w związku z tym część wzgórza zniwelowano, a doliny zasypano ziemią, aby uzyskać płaską powierzchnię pod budowę bazyliki. Pierwotna bazylika Konstantyńska stała przez ponad tysiąc lat, aż do jej rozbiórki w XVI wieku, ale największe zmiany terenu nastąpiły dopiero w XVI wieku podczas budowy dzisiejszej Bazyliki św. Piotra.
Jak odkryto grób Piotra?
W 1939 roku, po śmierci papieża Piusa XI, podczas przygotowywania jego grobowca w Grotach Watykańskich robotnicy natrafili na starożytną podziemną strukturę. Papież Pius XII nakazał przeprowadzenie tajnych wykopalisk, które trwały aż do 1949 roku.
W centrum, dokładnie pod ołtarzem głównym bazyliki, odnaleziono tzw. Trofeum Gaiusa, czyli niewielką kapliczkę z II wieku, którą chrześcijanie wznieśli jako miejsce kultu nad grobem św. Piotra. W jednej z nisz, wewnątrz Trofeum Gaiusa, odkryto kości, które początkowo uznano za przypadkowe. Dopiero w latach 50. XX wieku badania wykazały, że należały one do mężczyzny w wieku około 60-70 lat, który żył w I wieku.
Co ciekawe, kości te były owinięte drogocenną purpurową tkaniną, co sugeruje, że miały dla kogoś wielką wartość. W 1968 roku papież Paweł VI oficjalnie ogłosił, że odnalezione szczątki są prawdopodobnie relikwiami św. Piotra.
Czy można zobaczyć grób św. Piotra?
Obecnie nekropolia pod Bazyliką św. Piotra jest udostępniona do zwiedzania. Można tam zobaczyć rzymskie grobowce, Trofeum Gaiusa i miejsce, gdzie przechowywane są relikwie apostoła.
Lateran czy Watykan?
Oficjalną siedzibą papieży jest Pałac Apostolski w Watykanie, ale przez wieki była nią Bazylika św. Jana na Lateranie wraz z Pałacem Laterańskim. Po podpisaniu Traktatów Laterańskich w 1929 roku, które ustanowiły Watykan jako niezależne państwo, Watykan formalnie stał się oficjalną siedzibą papiestwa.
Bazylika św. Jana na Lateranie jest nadal katedrą papieża jako biskupa Rzymu i nosi tytuł Omnium urbis et orbis ecclesiarum mater et caput (Matka i głowa wszystkich kościołów miasta i świata). Pałac Laterański należy do Watykanu i pełni funkcje muzealne oraz administracyjne.
