Założony w VIII wieku p.n.e. przez Romulusa i Remusa i przez wieki był centrum Imperium Rzymskiego.
Miasto, które ma żadnego odpowiednika. Nie dlatego, że w innych europejskich miastach nie ma zabytków z czasów antycznych, średniowiecza czy baroku, ale dlatego że Rzym przez ponad 2000 lat stanowił centrum polityczne, religijne lub polityczne i religijne, całej naszej cywilizacji, rozlanej po wszystkich zamieszkałych kontynentach.
Dlatego w Rzymie wszystko jest na bogato i porządnie. W Amfiteatrze Flawiuszów nadal odbywają się imprezy kulturalne i uroczystości religijne a najstarsza na świecie odlana z betonu kopuła Panteonu nadal jest w całości.
Historyczne centrum Rzymu jest bardzo rozległe, więc zapomnijcie, jak w przypadku Mediolanu, Werony czy Sieny, że w jeden dzień zdołacie choćby pobieżnie je zwiedzić. Lepiej zarezerwować sobie co najmniej 2-3 dni. Chyba że nie potrzebujecie snu, jedzenia i odpoczynku.
Kuchnia
Pizza i makarony to nie jest tradycyjne pożywienie mieszkańców Lacjum. Jeszcze 20-30 lat temu, ciężko byłoby zjeść w Rzymie dobrą pizzę, ale czas i konkurencja zrobiły swoje i te kojarzone ogólnie z Włochami potrawy także można dostać w restauracjach i w dobrej jakości.
Rzymianie to urodzeni mięsożercy, więc jeżeli chcecie zjeść coś naprawdę lokalnego to nastawcie się na flaki, ogony, żeberka i pieczone w całości prosiaki, a pizzę zostawić „liściojadom” z Neapolu, Sycylii i całej Magna Graecia.
- Rzym jest jednym z najstarszych miast na świecie, datuje się jego początki na około 753 p.n.e.
- Rzym był stolicą starożytnego Imperium Rzymskiego, które obejmowało większość Europy, północną Afrykę i część Azji.
- W Rzymie znajdują się liczne zabytki i miejsca o znaczeniu historycznym, w tym Koleseum, Panteon, Forum Romanum, Watykan i Kapitol.
- Rzym jest siedzibą Kościoła Katolickiego, a Stolica Apostolska jest międzynarodowym ośrodkiem religijnym, zwłaszcza dla katolików.
- W Rzymie znajdują się liczne muzea, galerie sztuki, teatry i opery, a miasto jest znane z bogatej kultury i sztuki.
- Kuchnia rzymska słynie z wykorzystania świeżych składników i prostych, ale pysznych dań, takich jak spaghetti alla carbonara, cacio e pepe i saltimbocca alla romana.
Rzym
Panteon
Panteon w Rzymie to jeden z najważniejszych i najbardziej charakterystycznych zabytków miasta. Oto kilka faktów na temat rzymskiego Panteonu:
- Panteon to starożytny rzymski świątynia, która została zbudowana w II wieku n.e. przez cesarza Hadriana.
- Początkowo Panteon był poświęcony wszystkim bogom (stąd nazwa "panteon", co oznacza "wszystkie bóstwa").
- W 609 roku n.e. Panteon został przekształcony w kościół katolicki, co pozwoliło na zachowanie tego zabytku do dzisiejszych czasów.
- Charakterystyczną cechą Panteonu jest jego kopuła, która jest jednym z największych i najwyższych betonowych sklepień w historii architektury.
- Kopuła Panteonu ma średnicę 43,3 metra i jest podparta 28 kamiennymi kolumnami, które otaczają wewnętrzną nawę świątyni.
- Wnętrze Panteonu jest bogato zdobione, a na jego ścianach znajdują się reliefy przedstawiające sceny z życia cesarza Hadriana oraz bogów i bogiń.
- W centralnej części Panteonu znajduje się ołtarz, na którym pierwotnie stał posąg Wszystkich Bogów. Obecnie na ołtarzu znajduje się relikwia św. Bonifacego.
- Panteon jest jednym z najczęściej odwiedzanych zabytków w Rzymie i nadal pełni rolę kościoła katolickiego.
Foro Romano
Mieszkańcy starożytnego Rzymu nazywali tę przestrzeń, pierwotnie targowisko, Forum Magnum lub po prostu Forum.
Położone w małej dolinie pomiędzy Palatynem a Wzgórzami Kapitolińskimi, jest dziś rozległą ruiną składającą się z fragmentów architektonicznych.
Według rzymskiej tradycji historycznej początki Forum wiążą się z sojuszem pomiędzy Romulusem, pierwszym królem Rzymu kontrolującym Palatyn, a jego rywalem Tytusem Tacjuszem, okupującym Kapitol. Sojusz utworzony po walce został zatrzymany przez modlitwy i krzyki kobiet z plemienia Sabinów. Ponieważ dolina leżała pomiędzy dwoma osadami, było to wyznaczone miejsce spotkań obu narodów.
W okresie republikańskim Forum nadal było centralnym miejscem całego życia sądowego i politycznego w mieście. Jednakże, aby stworzyć większe miejsce spotkań, Senat zaczął powiększać otwarty obszar pomiędzy Komitium a Świątynią Westy, wykupując i burząc istniejące domy prywatne.
W V wieku p.n.e. powstały najwcześniejsze świątynie Forum ze znanymi datami budowy: Świątynia Saturna oraz Świątynia Kastora i Polluksa.
Po śmierci Juliusza Cezara i zakończeniu późniejszej wojny domowej August dokończył dzieło swojego stryjecznego dziadka, nadając Forum ostateczny kształt. Obejmowało to południowo-wschodni kraniec placu, na którym zbudował tam Świątynię Cezara i Łuk Augusta.
Koloseum
Koloseum (wł. Colosseo) to starożytny rzymski amfiteatr, który znajduje się w centrum Rzymu.
Koloseum zostało zbudowane w latach 70-80 n.e. za panowania cesarzy Wespazjana i Tytusa. Amfiteatr miał pojemność około 50-80 tysięcy widzów i służył głównie do organizowania walk gladiatorów oraz innych publicznych widowisk, takich jak polowania na dzikie zwierzęta, wyścigi rydwanów i rekonstrukcje bitew.
Koloseum jest jednym z największych i najlepiej zachowanych zabytków starożytnego Rzymu i jednym z najbardziej rozpoznawalnych symboli miasta. Budynek ma wymiary 188 x 156 metrów i składa się z trzech poziomów arkad oraz czwartego poziomu, który pierwotnie był zadaszony i stanowił miejsce dla widzów siedzących pod baldachimem.
Na poziomie podziemnym znajdują się korytarze i klatki schodowe, w których przetrzymywano gladiatorów i dzikie zwierzęta przed rozpoczęciem walki. W czasie swojej historii, Koloseum doznało wielu uszkodzeń i zostało przekształcone w fortecę i kopalnię kamieni w czasie średniowiecza, a także było wykorzystywane jako źródło kamienia dla innych budynków w Rzymie.
Lateran
- Lateran to kompleks budynków, który znajduje się w centrum Rzymu, na wzgórzu Kaelius, i jest oficjalną siedzibą papieża.
- Nazwa Lateran pochodzi od starożytnego rzymskiego rodu Lateranów, którzy posiadali ziemię na tym terenie przed upadkiem Rzymu.
- W 313 roku cesarz rzymski Konstantyn Wielki przekazał kompleks Lateranu papieżowi Melchiadowi i oficjalnie uznano chrześcijaństwo jako jedną z religii Rzymu.
- W ciągu wieków kompleks Lateranu był wielokrotnie niszczony, m.in. przez pożar w XIII wieku, ale został odbudowany i stał się siedzibą kolejnych papieży.
- W kompleksie Lateranu znajduje się Bazylika św. Jana na Lateranie, która jest katedrą Rzymu i jednym z najważniejszych kościołów na świecie.
- Wraz z Bazyliką św. Jana na Lateranie, kompleks Lateranu obejmuje również Pałac Laterański, Muzeum Laterańskie, a także inne budynki sakralne i administracyjne.
- W 1929 roku podpisano konkordat między Papieżem Pius XI a Włochami, na mocy którego kompleks Lateranu stał się suwerenną enklawą, terytorium o powierzchni 0,17 km², niepodległą władzy włoskiej.
Lateran jest ważnym miejscem dla Kościoła Katolickiego, a także dla historii Rzymu, ponieważ to tam zostało ogłoszone chrześcijaństwo jako jedna z oficjalnych religii Rzymu, a Bazylika św. Jana na Lateranie pełni funkcję katedry Rzymu, a więc najważniejszego kościoła w mieście.
Fontanna di Trevi
- Fontanna została zbudowana w latach 1732-1762, a jej projektantami byli włoscy architekci - Nicolo Salvi i Giuseppe Pannini.
- Fontanna di Trevi ma wysokość 26 metrów i szerokość 20 metrów. Jest to jedna z największych fontann w Rzymie.
- W centralnym punkcie fontanny znajduje się posąg Neptuna - rzymskiego boga morza, który jest zaprzężony w rydwan, prowadzony przez dwa konie.
- Fontanna di Trevi słynie z pięknych rzeźb i dekoracji, w tym z kariatyd, które symbolizują morza.
- Według legendy, rzucenie monety do Fontanny di Trevi oznacza powrót do Rzymu. W rzeczywistości, monety wrzucone do fontanny są zbierane przez Caritas i przeznaczane na cele dobroczynne.
- Fontanna di Trevi była inspiracją dla wielu artystów, w tym dla Federico Felliniego, który nakręcił w 1960 roku słynny film "Dolce Vita", znanego z najsłynniejszej sceny, w której Anita Ekberg kąpie się w fontannie.
Fontanna di Trevi jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych symboli Rzymu i jednym z najczęściej odwiedzanych zabytków miasta, przyciągającym miliony turystów rocznie.
Kościół Św. Ignacego Loyoli w Rzymie
Kościół św. Ignacego Loyoli jest znanym przykładem barokowej architektury w Rzymie. Jego fasada nie jest ukończona, ale wnętrze jest bogato zdobione i ma wiele cennych dzieł sztuki. Warto zobaczyć freski i dekoracje autorstwa takich artystów jak Andrea Pozzo. Swoją architekturą świątynia nawiązuje do zbudowanego pół wieku wcześniej kościoła Il Gesù.
Na sklepieniu znajduje się kwadratura z freskiem Andrei del Pozzo: Apoteoza św. Ignacego, która przedstawia niebo otwierające się przed założycielem zakonu Jezuitów. Pozzo jest również autorem iluzjonistycznej fałszywej kopuły oraz prekursorem sztuki iluzjonistycznej.
Schody Hiszpańskie
Schody Hiszpańskie są jednym z najpiękniejszych i najbardziej charakterystycznych zabytków Rzymu, z widokiem na piękny kościół Trinità dei Monti i malowniczy Plac Piazza di Spagna. To miejsce, gdzie można odpocząć, zrelaksować się i poczuć ducha Rzymu.
Schody zostały zbudowane w latach 1723-1725, z inicjatywy francuskiego ambasadora przy Stolicy Apostolskiej, Etienne'a Gueffiera.W dolnej części Schodów Hiszpańskich znajduje się Fontanna Barcaccia, zaprojektowana przez włoskiego rzeźbiarza Gianlorenzo Berniniego i jego syna.
Schody Hiszpańskie są nazwane tak, ponieważ na ich końcu znajduje się hiszpańska ambasada przy Stolicy Apostolskiej.
Altare della Patria - Ołtarz Ojczyzny
Pomnik zbudowany na cześć Wiktora Emanuela, pierwszego króla zjednoczonych Włoch. Budowę rozpoczęto w 1885. W 1911 dokonano odsłonięcia nieukończonego jeszcze pomnika, zaś dziesięć lat później w jego centralnej części utworzono Grób nieznanego żołnierza. W 1935 wszystkie prace budowlane przy monumencie zostały zakończone, ponadto we wnętrzach budowli otwarto Centralne Muzeum Zjednoczenia Włoch.
Palazzo Senatorio - Pałac Senatorski na Campidoglio
Ratusz miejski od 1144 roku , co czyni go najstarszym ratuszem na świecie.
Położony na Piazza del Campidoglio, na wzgórzu o tej samej nazwie, otoczony jest renesansowymi Palazzo dei Conservatori i Palazzo Nuovo, które tworzą kompleks Muzeów Kapitolińskich.
Zbudowany pomiędzy XII a XIII wiekiem na ruinach Tabularium i świątyni Veiove, został odnowiony w XVI wieku pod nadzorem Michała Anioła Buonarrotiego oraz Giacomo Della Porta. Buonarroti stworzył monumentalne schody prowadzące do sali senatorskiej, zaś Della Porta, w oparciu o jego rysunki, ale proponując istotne zmiany, zaprojektowała główną fasadę pałacu, ukończoną dopiero w latach 1593-1598.
Lupa Capitolina - Wilczyca kapitolińska
Kopia rzeźby z brązu, pochodząca z XV wieku, o niepewnym datowaniu, przechowywanej w Muzeach Kapitolińskich.
Uważa się, że oryginał to wyrób etruski, który został odlany w dolinie dolnego Tybru i że od czasów starożytnych znajdował się w Rzymie.
Pomnik jest ikoną założenia miasta. Starożytne źródła mówią o dwóch brązowych posągach Wilczycy, jednym w Lupercale, drugim w Campidoglio.
Według mitu westalka Rea Sylwia została zapłodniona przez boga Marsa i urodziła bliźnięta, Romulusa i Remusa. Dziadek bliźniaków, Numitor, został wypędzony z tronu Alba Longa przez swojego brata Amuliusza . Aby uniemożliwić swoim dorosłym siostrzeńcom zajęcie uzurpowanego tronu, Amuliusz rozkazał zabić jednego ze swoich sług i wrzucić go do Tybru, ale sługa nie miał odwagi, więc wrzucił ich do kosza i pozostawił uniesione przez wody rzeki. Kosz ten osiadł na rzece na zboczu wzgórza, gdzie bliźnięta zostały odnalezione przez wilczycę, która opiekowała się nimi, dopóki nie odnalazł ich pasterz Faustolo. Jaskinią wilczycy był legendarny luperkal w pobliżu Palatynu.
Łuk Konstantyna Wielkiego
Trójłukowy łuk triumfalny, zbudowany w latach 312-315 dla uhonorowania dziesięciolecia sprawowania władzy przez cesarza Konstantyna oraz dla uczczenia jego zwycięstwa nad Maksencjuszem.
Jest jednym z trzech zachowanych łuków triumfalnych w Rzymie.
Pomimo inskrypcji instynktu divinitatis (z boskiego natchnienia), prawdopodobnie w tamtym czasie Konstantyn utrzymywał przynajmniej pewien równy dystans między religiami, także ze względów politycznych.
W 1960 roku podczas Igrzysk XVII Olimpiady w Rzymie Łuk Konstantyna był spektakularną metą legendarnego maratonu, który boso pokonał Etiopczyk Abebe Bikila.
Łuk Tytusa
Łuk triumfalny, położony na północnych stokach Palatynu, we wschodniej części Forum Rzymskiego. Arcydzieło sztuki rzymskiej, jest symbolicznym pomnikiem epoki Flawiuszów. Łuk wzniesiono na pamiątkę wojny żydowskiej toczonej przez Tytusa w Galilei.
Świątynia Antonina i Faustyny
Tempio di Antonino e Faustina. Świątynia poświęcona cesarzowi Antoninowi Piusowi i jego żonie Faustynie. Świątynia została zbudowana po śmierci cesarzowej w 141 roku i została jej poświęcona przez Senat, o czym świadczy napis na architrawie fasady DIVAE FAVSTINAE EX S.C.
Wewnątrz świątyni w VII lub VIII wieku powstał kościół San Lorenzo in Miranda, gdyż uważano, że to właśnie w niej skazano na śmierć św. Wawrzyńca. O kościele San Lorenzo in Miranda, który swoją nazwę zawdzięcza pięknemu widokowi na Forum, poświadczają jednak źródła dopiero z XI wieku.
Sant Agnese in Agone na Piazza Navona
Kościół św. Agnieszki w Agonii to XVII-wieczny barokowy kościół, przy Piazza Navona, jednej z głównych przestrzeni miejskich w historycznym centrum miasta i miejscu, gdzie na starożytnym stadionie Domicjana zamordowano św. Agnieszkę.
Budowę kościoła rozpoczęto w 1652 roku za namową papieża Innocentego X , którego rodzinny pałac Palazzo Pamphili sąsiaduje z kościołem. Kościół miał być właściwie kaplicą rodzinną dołączoną do ich rezydencji.
Nazwa tego kościoła nie ma związku z agonią: in agone była starożytną nazwą Piazza Navona, czyli piazza in agone i oznaczała w języku greckim, w miejscu zawodów.
Przed kościołem znajduje się Fontanna Czterech Rzek Berniniego.
Santa Maria Maggiore - Bazylika Matki Bożej Śnieżnej
Bazylika jest czasami nazywana Matką Bożą Śnieżną, jak ją nadano w Mszale Rzymskim z lat 1568-1969 w związku ze świętem liturgicznym w rocznicę jej poświęcenia przypadającym 5 sierpnia.
Nazwa bazyliki stała się popularna w XIV wieku w związku z legendą mówiącą, że za pontyfikatu Liberiusza, rzymski patrycjusz Jan i jego żona, nie posiadający spadkobierców, złożyli ślubowanie oddania swojego majątku Dziewicy Maryi. Modlili się, aby Ona im oznajmiła, w jaki sposób mają rozporządzić swoim majątkiem na jej cześć. 5 sierpnia, w środku rzymskiego lata, w nocy na szczycie wzgórza Eskwilin spadł śnieg. Posłuszni wizji Matki Boskiej, którą mieli tej samej nocy, małżonkowie zbudowali bazylikę w tym samym miejscu, które zasypało śniegiem.
W bazylice znajduje się czczony obraz Salus Populi Romani, przedstawiający Najświętszą Maryję Pannę jako uzdrowicielkę i opiekunkę narodu rzymskiego, który został kanonizowany przez papieża Grzegorza XVI w dniu 15 sierpnia 1838 r. wraz z bullą papieską Cælestis Regina.
Basilica di Santa Croce in Gerusalemme
Bazylika Świętego Krzyża z Jerozolimy, zlokalizowana w dzielnicy Esquilino, blisko Murów Aureliana i Amfiteatru Castrense, pomiędzy Bazyliką Św. Jana na lateranie i Porta Maggiore. Bazylika Świętego Krzyża wchodzi w skład szlaku Siedmiu Kościołów, który starożytni pielgrzymi zwiedzali pieszo.
Esquilino w czasach cesarza Augusta było obszarem peryferyjnym i mieszkalnym; został wybrany przez cesarzy Sewerów w III wieku. n.e. na budowę rezydencji cesarskiej, która obejmowała pałac, cyrk i amfiteatr, później włączony do Murów Aureliana, zbudowany w latach 271-275 n.e.
Cesarz Konstantyn odrestaurował kompleks i nadał mu nazwę Sessorium w roku 324, kiedy Konstantyn przeniósł stolicę cesarstwa do Konstantynopola, rezydencja pozostała własnością jego matki Heleny i przeszła wiele zmian, z których najważniejszą było przekształcenie części zespołu mieszkalnego w kaplicę przeznaczoną na przechowywanie relikwii Krzyż znaleziony przez cesarzową na Górze Kalwarii. Kaplica ta stała się zalążkiem Bazyliki Świętego Krzyża, pierwotnie zwanej Bazyliką Eleniana lub Sessoriana.
Obelisk na Piazza della Minerva
Jeden z dziewięciu egipskich obelisków w Rzymie, zlokalizowany na Piazza della Minerva. Obelisk umieszczony jest na grzbiecie marmurowego słonia, wyrzeźbionego przez Ercole Ferratę według projektu Berniniego z 1667 r.
Obelisk pochodzący z IV wieku p.n.e. ma wysokość około 5,50 m, pierwotnie znajdował się w Heliopolis. Podobnie jak inne dzieła z tego miejsca, za Domicjana został przetransportowany do Rzymu, aby ozdobić Świątynię Izydy na Polu Marsowym .
